Strona startowa

Przyświecało mu hasło „Losy kieleckich Żydów w czasie II wojny światowej”. Odbyło się ono w ramach obchodów 80. rocznicy niemieckiej Aktion Reinhardt.

Spotkanie poświęcone było przede wszystkim likwidacji kieleckiego getta, ale też warunkom, które panowały w Generalnym Gubernatorstwie podczas II wojny światowej. Wykład wprowadzający na ten temat wygłosił dr Tomasz Domański z Referatu Badań Historycznych w Delegaturze IPN w Kielcach oraz koordynator Centralnego Projektu Badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917-1990”. Zwracał uwagę na dyskryminację ekonomiczną i własnościową, stygmatyzację Żydów czy nakładanie na nich wielu ograniczeń.

- Wszystkie te działania prowadzone przez niemieckie władze okupacyjne wyraźnie miały na celu segregację i alienację Żydów w społeczeństwie. Były wzmacniane ogromną akcją propagandową, trwającą praktycznie przez cały okres okupacji. Mam tutaj na myśli filmy, wystawy, plakaty, prasę „gadzinową”. Na plakatach pisano „Żydzi – wszy”. Te plakaty rozklejano nie tylko w miastach, ale także na wsiach. Każdy sołtys musiał podpisać dokument, że taki plakat wywiesił – opowiadał doktor Tomasz Domański.

Główna część rozmowy dotyczyła likwidacji getta w Kielcach, przeprowadzonej przez Niemców w ramach Aktion Reinhardt 20, 22 i 24 sierpnia 1942 r. Większość Żydów została wywieziona w bydlęcych wagonach do obozu zagłady w Treblince i tam zginęła. Część zamordowano bezpośrednio na miejscu w trakcie brutalnych akcji wysiedleńczych, a pozostałych umieszczono w obozach pracy przymusowej. Losy ludności żydowskiej Kielc ukazane zostały na tle wydarzeń w okupowanej Polsce.

- Łącznie z terenów województwa kieleckiego wchodzących w skład dystryktu radomskiego, a więc bez terenów wcielonych do III Rzeszy, w czasie akcji deportacyjnych wywieziono na śmierć około 231 tysięcy Żydów, zaś zamordowano bezpośrednio na miejscu od przeszło 10 tysięcy do około 13 tysięcy – mówił doktor Tomasz Domański.

W dyskusji wziął udział dr Jacek A. Młynarczyk, autor książki „W cieniu Zagłady. Losy kieleckich Żydów w czasie II wojny światowej”, adiunkt na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W oparciu o wykonane przez siebie badania, opowiedział zgromadzonym o wojennych losach Żydów na Kielecczyźnie, warunkach życia w kieleckim getcie czy akcji jego likwidacji. Spotkanie poprowadził Rafał Dudkiewicz, na co dzień dziennikarz Polskiego Radia.

Spotkanie dyskusyjne zorganizowała Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

/IPN/